Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan, “Sığır Eti İthalatında Sağlık ve Teknik Şartların Belirlenmesine İlişkin Tebliğ” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ ile karkas etin yanı sıra lop et olarak adlandırılan kemiksiz et ithalatının da kapısı açılıyor.
Ali Ekber YILDIRIM
Hükümet et ithalatında sınır tanımıyor. Kasaplık canlı hayvan ve karkas etten sonra şimdi de kemiksiz et olarak bilinen lop et ithal edilecek. İthalatı şimdilik sadece Et ve Süt Kurumu (ESK) yapabilecek. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan, “Sığır Eti İthalatında Sağlık ve Teknik Şartların Belirlenmesine İlişkin Tebliğ” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ ile karkas etin yanı sıra lop et olarak adlandırılan kemiksiz et ithalatına ilişkin düzenlemeler de yer aldı.
Resmi Gazete’nin 7 Ekim 2017 tarihli sayısında yayımlanan tebliğ, ESK ile özel kesimhaneler sağlık ve teknik şartları yerine getirdikten sonra Kontrol Belgesi alarak karkas ve kemiksiz sığır eti ithalatı yapmalarını öngörüyor. Ancak, bakanlık şimdilik özel sektöre ithalat için izin vermeyecek.
Tebliğde ithalatla ilgili şu bilgilere yer veriliyor: “Sığır eti, ESK Genel Müdürlüğü ile 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’na uygun olarak Bakanlıktan gerekli izinleri almış olan kesimhaneleri, et/ et ürünleri parçalama ve işleme tesisleri, soğuk hava deposu olan et satış yerleri ile yemek fabrikalarına sahip kişi/kuruluşlar veya bu işletmeler adına ithalat yapacak firmalar tarafından ithal edilir. Sığır etleri karkas veya kemiksiz et halinde olacak, proforma faturalarında bu hususlar belirtilecektir.
İthal edilecek sığır etleri taze, soğutulmuş veya dondurulmuş olacaktır. Kontrol belgesi alan kişi, kurum veya kuruluşlar, ihracatçı ülkelerdeki işletmelerde Bakanlıkça görevlendirilen resmî veteriner hekimlerin kesim öncesi ve sonrası muayeneleri ile kesim, parçalama, paketleme ve nakliyeye ilişkin yapılacak denetim ve kontrollerin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için işletme sahibi ile birlikte tüm kolaylıkları sağlamakla yükümlüdür.”
Kontrol belgesi olmadan ithalat yapılamıyor
Bakanlık yayınladığı tebliğ ile ESK ile birlikte özel sektörün de et ithalat etmesine izin veriyor. Fakat, özel sektörün bu ithalatı gerçekleştirebilmesi için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan kontrol belgesi alması gerekiyor. Bakanlık bu belgeyi 2012’de vererek ithalat yapılmasını sağladı. 2015’ten bu yana belge vermeyen bakanlık,yayınlanan yeni tebliğ kapsamında da vermeyeceğini ifade ediyor. Siyasi bir kararla özel sektörün de et getirmesi istenirse bakanlık kontrol belgesi düzenlemek zorunda kalacak.
Bakanlıktan “izin yok” açıklaması
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Muharrem Selçuk, Et ve Süt Kurumu’nun et ithalatı yaptığını belirterek özel sektöre ithalat için gerekli olan “kontrol belgesini” vermeyeceklerini söyledi. İthalata izin veren tebliğin ilk olarak 2012’de yayınlandığını ve o dönemde özel sektörün bu tebliğe dayanarak et ithal ettiğini hatırlatan Selçuk:
“O tebliğde de “Sığır eti, ESK Genel Müdürlüğü ile 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’na uygun olarak bakanlıktan gerekli izinleri almış olan kesimhaneleri, et/et ürünleri parçalama ve işleme tesisleri, soğuk hava deposu olan et satış yerleri ile yemek fabrikalarına sahip kişi/ kuruluşlar veya bu işletmeler adına ithalat yapacak firmalar tarafından ithal edilir.' hükmü vardı. 2012 yılında özel sektör et getirmişti. Fakat, 2015’ten bu yana özel sektöre ithalat için kontrol belgesi vermedik. Yeni tebliğle de vermeyi düşünmüyoruz” dedi.
Lop et ithalatı yeni tebliğe girdi
Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Muharrem Selçuk’un sözünü ettiği ve 19 Şubat 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Sığır Eti İthalatında Sağlık ve Teknik Şartların Belirlenmesine İlişkin Tebliğ”de kemiksiz olarak adlandırılan lop et yer almıyor. Bu tebliğ sadece karkas et ithalatının düzenlenmesini kapsıyor. 7 Ekim 2017 tarihli tebliğ ise kemiksiz (lop) etin ithalatını da kapsıyor. Kimlerin ithalat yapabileceği ise her iki tebliğde de aynı. Buna göre, “Sığır eti, ESK Genel Müdürlüğü ile 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’na uygun olarak bakanlıktan gerekli izinleri almış olan kesimhaneleri, et/et ürünleri parçalama ve işleme tesisleri, soğuk hava deposu olan et satış yerleri ile yemek fabrikalarına sahip kişi/kuruluşlar veya bu işletmeler adına ithalat yapacak firmalar tarafından ithal edilir” deniliyor.
ESK 3 ülkeden ithalat yapıyor
ESK sığır eti ithalatını sürdürüyor. Polonya,Fransa ve Bosna Hersek’ten karkas sığır eti ithal eden ESK, Bakanlar Kurulu Kararı ile Bosna Hersek’ten kemiksiz et ithalatı da yapıyor.
Üretici endişeli
Karkas etten sonra lop et ithalatının önü açılması üreticileri endişelendiriyor. Hükümetin, ithalatı bitireceğini açıklamasına rağmen hayvancılıkla ilgili her türlü ithalatın serbest bırakılmasının yerli üretimi bitireceğini anlatan üreticiler: “Lop et ithalatının yapılması demek bize üretim yapmayın demektir. Biz ürettiğimiz eti kimse satacağız.Ülke ithalatçıya teslim oldu. Başlangıçta ucuza et ithal edilebilir.Fakat üretim bittiği zaman tüketici çok daha pahallıya et almak zorunda kalacak. Çok tehlikeli bir sürece girildi. Üretim biterse yarın paranız olsa dahi et bulamayabilirsiniz. Hani Cumhurbaşkanımız diyor ya ‘paramızla silah alamıyoruz” ‘yarın paramızla et alamayacağız' görüşünü dile getirdi.
İthalatta uyulması gereken koşullar
İthal edilecek sığır etleri, ihracatçı ülkede Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı elemanlarınca incelenecek ve kontrol edilerek ithalatına izin verileceğinin belirtildiği Tebliğ’de ithalatta uyulması zorunlu şartlar şöyle sıralanıyor:
► İnceleme ve kontrol sonucu teknik, sağlık ve hijyen şartları bakımından ulusal mevzuatımıza uygun bulunmuş kesimhanelerden elde edilir.
► Bakanlık elemanlarınca uygun bulunmayan kesimhaneden gelen veya Bakanlık elemanlarınca inceleme ve kontrolün yapılmasından önce kesilmiş etlerin ithalatına izin verilmez.
►İthal edilecek sığır etleri, Bakanlıkça görevlendirilen resmî veteriner hekim tarafından sağlık muayenesi yapılan ve ülkemiz örf ve adetlerine uygun olarak Bakanlık tarafından belirlenecek usullere göre kesimi gerçekleştirilen sığırlardan elde edilir.
► İthal edilecek kemiksiz etler, bir hayvanın bütün karkasının eksiksiz olarak tamamından elde edilir ve karkasın hangi bölgesinden elde edildiği paketlerin üzerindeki etiketlerde tanımlanır.
► İthal edilecek sığırların bütün, yarım veya çeyrek karkasların dış yüzeyinde veya kemiksiz etlerin ambalajında hayvanların bireysel kimlik numaraları işaretlenmiş olmalıdır.
► Ülkemize ithalatı yapılacak kontrolü ve denetimi yapılmış olan etler kesim, parçalama, paketleme, etiketleme ve yükleme aşamasında aynı depoda farklı zamanlarda veya ayrı depolarda muhafaza edilir.
► Ülkemize ithalatı yapılmayacak etler veya farklı hayvan türlerinin etleri aynı depo veya nakliye aracında bulundurulmaz.
► Sığır etlerinin bakanlıkça sığır eti ithalatına izin verilen ülkelerdeki sağlıklı hayvanlardan elde edildiğini gösteren veteriner sağlık sertifikası, ihracatçı ülkenin resmî veteriner hekimi tarafından tasdik edilmiş olmalıdır.
► Bakanlıkça belirlenecek şartlara göre etlerin elde edildiği sığırların BSE’den (deli dana) ari olduğuna dair test belgesi fiili ithalat sırasında ibraz edilecektir. Ancak daha önce BSE vakası görülmeyen ve Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı’nın (OIE) sınıfl andırmasına göre ihmal edilebilir ve kontrol edilebilir statüde yer alan ülkelerden yapılacak ithalatta bu belge aranmaz.
► Bu tebliğ hükümlerini yerine getirmeyen ithalatçılara ikinci bir kontrol belgesi düzenlenmez.
► İthal edilecek etlere ilişkin, sağlık ve teknik şartlar bakanlıkça belirlenir.
